Celeste

De berg, waar goden zich huishouden, Een plek waar stenen tabletten uitgedeeld worden en memorabele preken levens veranderen. Een tijdloos symbool voor uitdagingen, innerlijke strijd en overwinningen - dat inzicht en duidelijkheid biedt voor diegenen die de top bereiken. Als het leven tegenzit en niets loopt zoals we hoopten lijkt dit gepaard te gaan met heuvels en bergen - tenminste in Celeste. In deze game moet je een berg klimmen. Gaat dat je lukken? Wellicht, maar niet zonder de nodige moeite. Niet zonder constante nederlagen, terugkerende wanhoop, frustraties en ontelbare tuimelingen. Welke berg beklim je eigenlijk? Die hoop stenen, met sneeuw aan de top? Of die zich in jezelf verstopt: intimiderend en overweldigend. Alle tijden van nood en worsteling zijn, in zekere zin, een bergbeklimming.

Even weer met de voeten op de grond: Celeste is een uitdagende platformgame van de talentvolle makers van het voortreffelijke chaotische TowerFall: Ascension. De ontwikkelaar lijkt een voorkeur te hebben voor alles dat omhoog of omlaag gaat en de gepixeleerde graphics zijn duidelijk een voortzetting van hun voorgaande werk. Daarbij is de grootte van het personage, het gewicht en gevoel voor fans van TowerFall direct herkenbaar. Dit keer wordt er echter niet op de bank gestreden in multiplayersessies. Celeste biedt een korte, mar intense reis door honderden uitdagende platformsecties.

De besturing is ongelofelijk eenvoudig. Je kunt springen, muren beklimmen en een korte 'dash' in een van de acht standaard richtingen uitvoeren. Je kunt slechts een korte periode aan een muur hangen voordat je er vanaf valt en de dash is alleen weer te gebruiken als je landt op vaste grond. Daarmee is de overkoepelden uitdaging van de game, in brede lijnen, het uitstippelen van de juiste route langs scherpe punten, vuur en bodemloze afgronden - en dit plan vervolgens succesvol uitvoeren. Er zijn platformgames waar de regels minder strak zijn, de doelen vager en de keuzevrijheid voor spelers groter. In Celeste is er meestal één juiste manier om iets te doen: het draait allemaal om observatie, concentratie en precisie.

Dat wil niet zeggen dat de game per se lineair is. Elk scherm bestaat uit een losstaande uitdaging en als je dood gaat wordt begin je meteen waar aan het begin van die uitdaging. Met andere woorden: je hoeft nooit een behaalde uitdaging opnieuw te spelen. Er is een soort van pad dat je moet volgen richting de top, maar er zijn meestal genoeg mogelijkheden om hier vanaf te wijken en andere uitdagingen te vinden. De beloning van deze extra uitdagingen zijn te vinden in vorm van glinsterende aardbeien. Deze hebben geen echt doel, behalve om jezelf te bewijzen of mee op te scheppen. Er zijn echter andere geheimen in de levels te vinden, zoals cassettebandjes die enkele moeilijkere "remixes" van de standaardlevels vrijspelen.

De weg naar de top is al met al geen gemakkelijke, met veel mislukte pogingen en gegarandeerde woede-uitbarstingen. Celeste houdt zich niet in en de momenten waar je keer op keer doodgaat zijn genadeloos. Sommige gedeeltes lijken soms te lastig, maar zijn ze dat echt? Wij zijn er immers door heen gekomen. Belangrijker: we zijn nooit twee keer achter elkaar vast komen te zitten. Een schrikbarend moeilijke uitdaging wordt meestal opgevolgd door een makkelijkere, daardoor verliest de game vrijwel nooit momentum; na een piek in de moeilijkheidsgraad, kom je terecht op een makkelijker platform, gevolgd door een nieuwe piek. Alsof je een berg aan het beklimmen bent en een teken van een afgewerkte en uitstekende gebalanceerde game.

Ja, Celeste is uitdagend, maar dat maakt deel uit van de ervaring. Er is een alternatieve modus voor spelers die niet verder komen of niet bereidt zijn om moeite te doen. De ontwikkelaar zelf benadrukt echter dat de game "pijn" moet doen, soms zelfs wat oneerlijk kan zijn, en dat is het doorlopende thema. Het is de achterliggende gedachte die verder terug te vinden is en uitgewerkt wordt in het verhaal. We duiken niet te veel in op de details, maar als de game draait om het beklimmen van een berg en we net doen alsof de berg niet strikt letterlijk genomen moet worden, dan... dan moet je wel een vaag vermoeden hebben van de richting die het verhaal neemt.

Het is een pakkend oprecht verhaal dat nooit pretentieus of didactisch probeert te zijn. Doorgaans is de kans aanwezig dat zo een verhaal, dat alleen vertelt wordt via geschreven tekstdialogen tussen verschillende personages, ondermijnd wordt of volledig wordt overschaduwd door "de rest van de game". In Celeste is er echter een sterke band tussen alle verschillende elementen. De ontwikkelaars betwisten het idee dat de moeilijkheidsgraad of gameplay losstaan van het verhaal dat verteld wordt: dat is niet zo, in ieder geval niet bij Celeste.

Dat is wellicht ook de grootste prestatie van de game: het thema is bindt beide aan elkaar - het verhaal en de acties van de speler. De game weet tegelijkertijd een sfeer te creëren die schattig en eng is. Daarin is het vrij uniek en doet het ons denken aan Undertale. De verschillende levels met hun eigen identiteit, zowel visueel als qua gameplay. Evenals de verschillende thema's die in de levels terug te vinden zijn: een vredig briesje, de angstaanjagende tegenwind en de eindeloze diepte. De hele ervaring wordt bijgestaan door een zorgvuldig samengestelde soundtrack die de gameplay versterkt, maar nooit afleidt.

Celeste is een uitstekende platformgame met een hekenbare boodschap. Je kunt het in een dag uitspelen, maar er is genoeg herspeelwaarde te vinden voor onvermoeide bergbeklimmers. Het is ook een game die diens moeilijkheidsgraad gebruikt om een verhaal te vertellen en daarbij de waarde van een uitdaging onderstreept. De game toont met trots hoe vaak je dood bent gegaan, niet om je te kleineren, maar om je een klopje op je schouder te geven en te zeggen: "Kijk hoe vaak het niet lukte, maar kijk wat je daar van hebt geleerd!".

Celeste, met zijn uitdagende moeilijkheidsgraad en motiverende verhaal, is een uitoefening van wilskracht en doorzettingsvermogen. Je gaat vast komen te zitten in sommige stukjes en door andere heen vliegen. Je zult tussen wanhoop en vreugde schommelen. Het is een lange weg naar de top en het schijnt daar ijskoud te zijn. Dat is echter niet het hele verhaal: het schijnt ook een plek te zijn van verlichting, waar kennis verworven wordt en waar je jezelf kunt vinden. En dat is het meer dan waard, niet alleen in Celeste.